Bài viết này Chứng khoán Phát Lộc sẽ giới thiệu tới các bạn chứng khoán là gì, có nên đầu tư vào thị trường chứng khoán hay không, các lưu ý quan trọng khi đầu tư chứng khoán, cách mở tài khoản chứng khoán VPS … bởi đầu tư chứng khoán là 1 trong những kênh phổ biến nhất hiện nay, nhưng đa số mọi người đầu tư không có kiến thức, chỉ nghe theo đám đông, nên 1 số ít ăn may hoặc có kiến thức mới chiến thắng, còn lại khá nhiều người thua lỗ trong thị trường tưởng dễ mà khó này.
Mục lục
Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là 1 tài sản, bằng chứng xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của người sở hữu đó với tài sản hoặc phần vốn của công ty hay tổ chức đã phát hành.
Chứng khoán có thể theo hình thức chứng chỉ, dữ liệu điện tử hay bút toán ghi sổ.
Khi phát hành chứng khoán, doanh nghiệp đã thực hiện bán một phần tài sản của mình cho nhà đầu tư và thu về tiền mặt (huy động vốn) để phục vụ sản xuất kinh doanh
Nhà đầu tư nắm giữ cổ phần chính là chủ sở hữu một phần tài sản/vốn của Doanh Nghiệp và nhận về cho mình những lợi nhuận trong tương lai khi doanh nghiệp làm ăn phát đạt, cũng như nhận lại phần tài sản còn lại sau quy đổi khi doanh nghiệp giải thể.
Trường hợp cần tiền, nhà đầu tư có thể bán lại cổ phần của bản thân cho nhà đầu tư khác trên thị trường và lấy lại tiền về cho mình.
Chứng khoán có thể giao dịch mua bán trên thị trường hoặc nắm giữ như tiền
Như vậy các bạn có thể thấy, cổ phần là quyền sở hữu Doanh Nghiệp, cổ phần có giá trị và được định giá bởi thị trường thông qua việc phát hành và mua đi bán lại.
Giá cổ phần phụ thuộc vào 2 yếu tố:
- Giá phát hành mà Doanh Nghiệp áp đặt cho Nhà đầu tư
- Giá thoả thuận (Giá thị trường) mà hai hoặc nhiều nhà đầu tư thực hiện mua đi bán lại cho nhau trên thị trường.
Các loại lệnh chứng khoán
Giao dịch chứng khoán có 7 lệnh cụ thể. Mỗi lệnh sẽ có những vai trò khác nhau
- Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá mở cửa (ATO)
- Lệnh giới hạn (LO)
- Lệnh thị trường trên sàn Hose chính là lệnh MP
- Lệnh thị trường trên sàn HNX gồm có lệnh MTL, MOK, MAK
- Lệnh chờ
- Lệnh giao dịch tại mức giá khớp lệnh xác định giá đóng cửa (ATC)
- Lệnh khớp lệnh sau giờ
Các lệnh này có thời gian áp dụng khác nhau trong ngày, giờ đặt lệnh tại mỗi sàn không giống nhau nên nhà đầu tư phải coi trọng về thời gian để việc khớp lệnh diễn ra đúng theo ý
Đặc điểm của Chứng khoán
Tính Thanh khoản
Chứng khoán có khả năng chuyển đổi thành tiền nhanh hơn so với các tài sản khác, điều này được thể hiện qua khả năng mua bán trên thị trường thứ cấp. Các loại chứng khoán khác nhau có khả năng chuyển nhượng là khác nhau, tuy nhiên với các cổ phiếu niêm yết thì khả năng thanh khoản tốt hơn các chứng khoán còn lại.
Tính Rủi ro
Trong đầu tư, lợi nhuận luôn đi kèm rủi ro, và chứng khoán cũng vậy. Rủi ro trên thị trường chứng khoán có thể do biến động cung cầu, lạm phát và chính trị
Tính Sinh lợi
Chứng khoán là 1 tài sản tài mà khi chúng ta đầu tư, đều mong muốn nhận được 1 khoản thu nhập lớn hơn trong tương lai. Thu nhập này đến từ cổ tức được chia hoặc việc tăng giá chứng khoán trên thị trường
Phân loại Chứng khoán
Phân loại Chứng khoán theo sản phẩm
Chứng khoán vốn là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành và được xác nhận quyền sở hữu 1 phần thu nhập và tài sản của công ty.
Chứng khoán vốn biểu thị cho các nhà đầu tư sở hữu 1 phần công ty, được hưởng lợi nhuận và cũng chịu rủi ro từ tình hình kinh doanh của công ty đó. Chứng khoán vốn thường được phát hành dưới dạng cổ phiếu ưu đãi, cổ phiếu thường, chứng chỉ Quỹ…
Chứng khoán nợ là loại chứng khoán xác nhận mối quan hệ giữa chủ nợ (người sở hữu) và công ty phát hành. Chứng khoán nợ thường được phát hành dưới dạng trái phiếu, chứng khoán dạng nợ, giấy tờ
Chứng khoán phái sinh là 1 hợp đồng tài chính được thiết lập để xác nhận quyền và nghĩa vụ giữa hai bên ở thời điểm hiện tại, về 1 giao dịch sẽ được thực hiện vào một thời điểm xác định trong tương lai.
Hiện nay trên thị trường chứng khoán Việt Nam giá của giao dịch chứng khoán phái sinh phụ thuộc giá vào chỉ số VN30. Chứng khoán phái sinh luôn tồn tại mức rủi ro cao hơn nhiều so với chứng khoán cơ sở, nên chỉ dành cho những nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm
Chứng khoán phái sinh gồm có 4 loại chính:
- Hợp đồng kỳ hạn (Forward)
- Hợp đồng tương lai (Future)
- Hợp đồng quyền chọn (Option)
- Hợp đồng hoán đổi (Swap)
Ví dụ:
Cổ Phiếu AAA hiện có mức giá 50.000 đồng, bạn dự đoán trong tương lai nó sẽ tăng lên 60.000 đồng. Thay vì bỏ ra 50.000 đồng mua Cổ Phiếu AAA với kỳ vọng sẽ lãi 10.000 đồng (tương đương 10%). Bạn có thể thực hiện một hợp đồng chứng quyền có đảm bảo mua 50 cổ phiếu với chi phí (giả định) là 1.000 đồng/cổ phiếu. Khi Cổ Phiếu AAA tăng giá lên 60.000 đồng, thì lãi suất bạn nhận được là:
50 (cổ phiếu AAA)*(10.000 đồng (lãi/cổ phiếu) – 1.000 đồng (chi phí mua quyền/cổ phiếu)) = 450.000 đồng
Phân loại Chứng khoán theo thị trường
Nơi lần đầu tiên chứng khoán được phát hành ra thị trường để huy động vốn. Tại đây, tiền bán chứng khoán sẽ thuộc sở hữu của nhà phát hành: Công ty, Chính Phủ…
Dòng tiền bán chứng khoán ở thị trường thứ cấp không tạo thêm vốn cho nhà phát hành mà mang đến lợi nhuận cho nhà đầu tư, cổ đông. Thị trường thứ cấp tạo tính thanh khoản, khả năng vận hành của thị trường sơ cấp
1 số thuật ngữ phổ biến trên thị trường chứng khoán
Thuật ngữ | Ý nghĩa |
---|---|
Cổ phần | Nguồn vốn của một tổ chức được chia thành các phần bằng nhau |
Cổ phiếu | Là tờ giấy thể hiện số cổ phần các bạn nắm giữ trong công ty. Hiện nay do số hoá nên cổ phiếu chuyển thành dạng dữ liệu điện tử lưu tại sở Giao Dịch Chứng Khoán |
Giá cổ phần | Là giá mà công ty phát hành cho nhà đầu tư |
Giá thị trường | Là giá mà nhà đầu tư mua bán lại cho nhau, không phải giá cổ phần |
Cổ đông | Là những cá nhân/tập thể sở hữu cổ phiếu |
Cổ tức | Là khoản lợi nhuận được chia cho cổ đông sẽ nhận được hàng năm từ công ty cổ phần (bao gồm cổ tức bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu) |
Trái phiếu | Là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ phải trả của tổ chức phát hành |
VN-Index | Chỉ số thể hiện biến động các cổ phiệu niêm yết trên sàn HOSE |
HNX-Index | Chỉ số thể hiện biến động các cổ phiếu niêm yết trên sàn HNX |
IPO | Phát hành chứng khoán lần đầu ra công chúng. |
Vốn hóa | Tổng giá trị cổ phần của các doanh nghiệp có cổ phiếu niêm yết |
Thanh khoản | Mức độ nhanh chóng trong việc mua bán chứng khoán |
Khối lượng giao dịch | Số chứng khoán được giao dịch trong phiên |
Các chủ thể tham gia Thị trường Chứng khoán
Nhà đầu tư
Nhà đầu tư cá nhân
Nhà đầu tư có tổ chức: Công ty đầu tư, công ty bảo hiểm, quỹ bảo hiểm xã hội, công ty tài chính, ngân hàng thương mại, quỹ đầu tư…
Nhà phát hành
- Chính phủ
- Chính quyền địa phương
- Công ty, doanh nghiệp
- Quỹ đầu tư
- Ngân hàng
- Kho bạc
- Công ty chứng khoán
Cơ quan tổ chức thị trường
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC): là cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán; trực tiếp quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán; quản lý các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực chứng khoán, thị trường chứng khoán theo quy định của pháp luật
Sở Giao dịch chứng khoán: là nơi diễn ra hoạt động mua, bán chứng khoán và là cơ quan duy trì trật tự giao dịch, phục vụ giao dịch trên thị trường giao dịch chứng khoán tập trung
Việt Nam hiện nay có 2 Sở Giao dịch chứng khoán là Sở Giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX)
Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD): đóng vai trò nơi lưu trữ các thông tin về chứng khoán
Hiệp hội kinh doanh chứng khoán: là tổ chức của các công ty chứng khoán và một số thành viên khác hoạt động trong ngành chứng khoán được thành lập với mục đích bảo vệ lợi ích cho các công ty thành viên nói riêng và cho toàn ngành chứng khoán nói chung.
Trung gian môi giới
- Các trung gian tài chính
- Công ty chứng khoán: là 1 tổ chức hoạt động có tư cách pháp nhân, có giấy phép hoạt động kinh doanh. Giấy phép kinh doanh chứng khoán được cấp bởi Ủy ban chứng khoán nhà nước.
Hoạt động kinh doanh có thể thể là 1 số hoặc toàn bộ những hoạt động sau: tự doanh chứng khoán, môi giới chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán
1 trong số những Công ty chứng khoán lớn nhất Việt Nam là VPS
Nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán
Căn cứ vào Điều 5 Luật Chứng khoán 2019, thị trường chứng khoán hiện nay đang hoạt động theo nguyên tắc:
- Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, cá nhân.
- Công bằng, công khai, minh bạch.
- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
- Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.”
Lợi ích của thị trường chứng khoán
Đối với nền kinh tế
Thị trường chứng khoán luôn được coi là thước đo sức mạnh của nền kinh tế tại nhiều nơi trên thế giới. Các chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu của các công ty thể hiện nền kinh tế đang trong giai đoạn tốt hay xấu.
Chính phủ nhờ vào thị trường chứng khoán sẽ kiểm soát tốt hơn tình hoạt động cũng nền kinh tế cũng như hoạt động của các công ty niêm yết (các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán sẽ phải công khai rõ ràng tình sản xuất kinh doanh, công bố thông tin định kỳ …)
Đối với doanh nghiệp
Để huy động được các nguồn vốn dài hạn bên cạnh việc đi vay ngân hàng, các công ty đã thực hiện huy động thông qua hình thức phát hành các chứng khoán. Đây chính là kênh mang lại nguồn vốn dồi dào từ công chúng giúp các công ty phát triển kinh doanh.
Đối với nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán thường có xu hướng tăng, vì vậy đây là nơi rất tiềm năng để đầu tư
Nhà đầu tư có thể hưởng lợi nhuận từ việc nhận cổ tức hoặc tham gia giao dịch. Tuy nhiên, việc đầu tư vào cổ phiếu thường có rủi ro vì vậy bắt buộc nhà đầu tư phải có cách quản lý chặt chẽ, tìm hiểu thật kỹ thông tin để biết nên mua lúc nào, bán lúc nào
Đầu tư vào thị trường chứng khoán đem đến sự đa dạng khoản tiền nhà đầu tư có ngoài các kênh như vàng, bất động sản hay gửi tiền tiết kiệm. Tránh “bỏ nhiều trứng vào 1 giỏ”
Cần trang bị gì trước khi đầu tư chứng khoán?
Để tham gia vào thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư cần trang bị cho bản thân:
Vốn
Đây là yếu tố thiết yếu và quan trọng đầu tiên khi đầu tư chứng khoán. Nhà đầu tư cần chuẩn bị cho mình 1 lượng vốn nhất định, con số phụ thuộc rất nhiều vào lượng tài sản bạn đang sở hữu, khả năng chấp nhận rủi ro và kỳ vọng lãi thu về.
Kiến thức về chứng khoán
Thị trường chứng khoán là một kênh đầu tư sinh lời khá tốt. Tuy nhiên, lợi nhuận cao thì sẽ luôn đi kèm với rủi ro. Kênh đầu tư này không dành cho những tay mơ, vì vậy nếu muốn đầu tư chứng khoán thành công, chắc chắn nhà đầu tư cần trang bị các kiến thức từ cơ bản cho tới nâng cao để bắt kịp thị trường.
Thông tin
Thông tin kinh tế vĩ mô, chính trị, xã hội … đều có thể ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán, nên việc cập nhật thông tin thường xuyên, nhanh chóng sẽ giúp các nhà đầu tư có nhiều tư duy và yếu tố phục vụ cho chiến lược đầu tư của mình. Bạn có thể đọc báo trên Vietstock, Cafef hoặc vào nhóm Zalo của Phát Lộc để cập nhật nhé
Tham gia nhóm Zalo TẠI ĐÂY
Thiết bị
Sở hữu một thiết bị thông minh như smartphone, tablet hay laptop là rất cần thiết. Chúng đảm bảo cho nhà đầu tư có thể mở tài khoản, giao dịch ngay tại nhà mà KHÔNG cần đến tận sở giao dịch, cập nhật những thông tin về thị trường nhanh nhất.
Biết cách kiểm soát cảm xúc khi đầu tư
Khi đầu tư, nhà đầu tư cần tỉnh táo để nhận định và đánh giá thị trường 1 cách chuẩn xác nhất. Từ đó, hạn chế tối đa bẫy cảm xúc và đầu tư không kiểm soát.
Phải có kế hoạch và mục tiêu Đầu tư phù hợp
Để đạt được thành công, nhà đầu tư cần đặt ra cho mình mục tiêu cụ thể về lợi nhuận, tích lũy các kinh nghiệm và ghi chép các biến động thị trường. Từ đó, đưa ra được chiến lược đầu tư chứng khoán dài hạn và hiệu quả cho bản thân
Có nên đầu tư chứng khoán hay không?
Trong thời đại ngày nay, đầu tư chứng khoán không còn xa lạ gì đối với chúng ta. Nhất là khi ai cũng mong muốn có thêm nhiều nguồn thu nhập.
Nhiều ý kiến cho rằng đầu tư chứng khoán là một nguồn thu nhập thụ động – không phải làm gì mà tiền vẫn chảy vào túi. Quan điểm đó có lẽ chưa chính xác, bởi bạn cũng phải dành thời gian học hỏi, tìm hiểu, quan sát và lựa chọn. Đôi khi còn phải biết chấp nhận một số “đau thương”, những việc đó thật sự không đơn giản chút nào.
Nhưng thay bằng viêc có một khoản tiền tiết kiệm và mang đi gửi ngân hàng với lãi suất chỉ được khoảng 5–6%/ năm, kênh đầu tư chứng khoán giúp bạn có thể nhận được mức lãi suất cao hơn rất nhiều.
Bởi vậy, giữa rất nhiều các kênh đầu tư hiện nay, đầu tư vào chứng khoán luôn là 1 kênh tốt, hiệu quả.
Không dừng lại ở đó, chứng khoán luôn được các chuyên gia tài chính – kinh tế đánh giá là kênh đầu tư linh hoạt. Không cần số vốn lớn lên đến vài trăm triệu hay cả tỷ đồng để có thểm tham gia bất động sản, NĐT chỉ cần có trong tay vài triệu đồng đã có thể đầu tư chứng khoán.
Việc lãi lỗ cũng được tính toán rất rõ ràng, nhanh chóng. Đồng thời NĐT cũng có thể dễ dàng mua đi bán lại chứng khoán mà không mất quá nhiều thời gian, đó là tính thanh khoản cao.
Có ý kiến cho rằng, nếu như tiền mặt là tài sản thanh khoản cao nhất thì chứng khoán xếp thứ hai. Mọi giao dịch của NĐT liên quan đến mua hoặc bán chứng khoán sẽ được thực hiện trong một thời gian ngắn, và cũng rất nhanh chóng để có thể chuyển thành tiền mặt.
Bên cạnh đó, TTCK Việt Nam là một thị trường khá chặt chẽ và minh bạch, được quản lý bởi nhiều cơ quan chức năng và các thành viên thị trường.
Việc các NĐT lựa chọn các kênh đầu tư minh bạch sẽ có lợi hơn rất nhiều khi tham gia vào các thị trường chưa được công nhận hoặc thậm chí bất hợp pháp.
“Tôi đã đầu tư vào hàng nghìn công ty khác nhau trên thị trường chứng khoán. Thành công không bao giờ đến từ những điều thần kỳ hay sự nỗ lực ít ỏi. Luôn có một công thức hướng tới lợi nhuận. Điều quan trọng là bạn cần biết nhìn vào đâu trước mỗi quyết định đầu tư”
Đó là nhận định của Doug Richard, 1 trong những nhà đầu tư chứng khoán hàng đầu thế giới.
“…Thành công không bao giờ đến từ những điều thần kỳ hay sự nỗ lực ít ỏi. Luôn có một công thức hướng tới lợi nhuận” Vậy, nếu chúng ta có đủ nỗ lực và đủ kiến thức thì câu trả lời cho câu hỏi “Có nên đầu tư chứng khoán hay không ?” chắc chắn phải là CÓ.
Bạn muốn đầu tư chứng khoán, hãy liên hệ với VPS, chúng tôi sẽ có đội ngũ chuyên viên tư vấn hỗ trợ bạn từ A-Z tìm hiểu về chứng khoán là gì, cách thức đầu tư như nào, hoặc bạn có thể đăng ký mở tài khoản trực tuyến TẠI ĐÂY
Thông tin về Công ty Cổ phần Chứng khoán VPS
Thành lập từ năm 2006, Công ty cổ phần Chứng khoán VPS (VPS) – trước đây là Công ty cổ phần Chứng khoán Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng, đã trở thành một trong những công ty chứng khoán lớn nhất Việt Nam
VPS cung cấp các sản phẩm đa dạng, chất lượng cao, tạo nên giá trị gia tăng cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, bao gồm: môi giới chứng khoán, dịch vụ tài chính, dịch vụ ngân hàng đầu tư, tư vấn tài chính và phân tích. Là tổ chức trung gian tài chính, hoạt động ngân hàng đầu tư là trọng tâm xuyên suốt trong định hướng phát triển của chúng tôi.
Cụ thể, VPS thực hiện các dịch vụ tài chính như thu xếp vốn, bảo lãnh phát hành chứng khoán, hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp (M&A), tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp, cơ cấu lại vốn, nợ trong từng giai đoạn, thời kỳ.
Với mục tiêu cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính vượt trội mang đẳng cấp quốc tế, VPS đã quy tụ được đội ngũ chuyên gia trong và ngoài nước giàu kinh nghiệm trên thị trường tài chính, cùng với việc trang bị một hệ thống công nghệ thông tin hiện đại nhất.
Những kết quả đạt được đã giúp VPS ngày càng khẳng định vị thế trên thị trường tài chính Việt Nam, trở thành một trong những định chế tài chính uy tín hàng đầu Việt Nam và khu vực.
Nhược điểm khi chơi chứng khoán
Bên cạnh lợi nhuận hấp dẫn, khả năng thanh khoản cao và đầu tư linh hoạt, chơi chứng khoán cũng có những nhược điểm:
Rủi ro từ biến động thị trường: Thị trường chứng khoán biến động phụ thuộc vào tình hình chính trị thế giới, lạm phát, chiến tranh, dịch bệnh… Có thể ảnh hưởng đến sự lên xuống của giá chứng khoán, trực tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà đầu tư
Rủi ro từ thông tin không minh bạch: Thông tin tin trên thị trường bị nhiễu loạn, không minh bạch ảnh hưởng đến phán đoán và quyết định người chơi.
Rủi ro từ các công ty môi giới kém chất lượng: Nhiều nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm đánh giá dẫn đến lựa chọn công ty môi giới lừa đảo, phí giao dịch cao, tiền đổ vào khó rút ra, dịch vụ hỗ trợ người chơi kém.
Nhìn chung, những rủi ro biến động thị trường, thông tin thiếu minh bạch là điều tất yếu trên thị trường tài chính. Nhà đầu tư cần tìm hiểu kiến thức về thị trường, cách chơi, đưa ra chiến lược phù hợp, lựa chọn công ty môi giới uy tín… để tham gia chơi chứng khoán an toàn.
6 lưu ý khi đầu tư chứng khoán là gì
Trước khi tham gia, muốn hiểu thị trường chứng khoán là gì, điều cần làm đầu tiền là trau dồi thật kỹ các kiến thức cần thiết như cách đọc báo cáo tài chính; cách phân tích kinh tế vi mô, vĩ mô …
Sau khi tích lũy kiến thức cần xác định cụ thể loại hình đầu tư chứng khoán mà bạn hướng đến. Với nhứng người ưu thích rủi ro có thể chọn lựa cổ phiếu. Ngược lại, với những ai thận trọng, muốn có thu nhập chắc chắn hơn thì trái phiếu hay chứng chỉ quỹ sẽ là loại hình ưu tiên.
Xác định rõ về khả năng tài chính cho việc đầu tư, phân bổ danh mục sao cho hợp lý nhất.
Với những ai chưa đủ tự tin thì nên chọn cho mình một nhà môi giới chứng khoán giỏi và uy tín.
Trong quá trình giao dịch, bạn luôn cần theo sát xu hướng, cập nhật tin tức liên tục để có thể phân tích thị trường một cách chính xác.
Sẵn sàng cắt lỗ khi cần thiết để đảm bảo nguồn vốn, tránh tình trạng sa đà vào giao dịch khi ở trạng thái hoang mang.
Hy vọng rằng qua bài viết trên đây của chungkhoanphatloc.com, các bạn đã phần nào hình dung được về chứng khoán là gì, thị trường chứng khoán hoạt động như thế nào, những điều cơ bản cần biết trước khi đầu tư.
Nếu còn vấn đề vướng mắc, bạn đọc vui lòng liên hệ Mr. Phát Lộc để được hỗ trợ chứng khoán là gì
1 số thuật ngữ chuyên môn theo Điều 4, Luật Chứng khoán 2019
1. Chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:
a) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;
b) Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;
c) Chứng khoán phái sinh;
d) Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.
2. Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.
3. Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.
4. Chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán.
5. Chứng quyền là loại chứng khoán được phát hành cùng với việc phát hành trái phiếu hoặc cổ phiếu ưu đãi, cho phép người sở hữu chứng quyền được quyền mua một số cổ phiếu phổ thông nhất định theo mức giá đã được xác định trước trong khoảng thời gian xác định.
6. Chứng quyền có bảo đảm là loại chứng khoán có tài sản bảo đảm do công ty chứng khoán phát hành, cho phép người sở hữu được quyền mua (chứng quyền mua) hoặc được quyền bán (chứng quyền bán) chứng khoán cơ sở với tổ chức phát hành chứng quyền có bảo đảm đó theo mức giá đã được xác định trước, tại một thời điểm hoặc trước một thời điểm đã được ấn định hoặc nhận khoản tiền chênh lệch giữa giá thực hiện và giá chứng khoán cơ sở tại thời điểm thực hiện.
7. Quyền mua cổ phần là loại chứng khoán do công ty cổ phần phát hành nhằm mang lại cho cổ đông hiện hữu quyền được mua cổ phần mới theo điều kiện đã được xác định.
8. Chứng chỉ lưu ký là loại chứng khoán được phát hành trên cơ sở chứng khoán của tổ chức được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.
9. Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, trong đó xác nhận quyền, nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán tiền, chuyển giao số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai.
10. Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh (sau đây gọi là tài sản cơ sở) là chứng khoán, chỉ số chứng khoán hoặc tài sản khác theo quy định của Chính phủ được sử dụng làm cơ sở để xác định giá trị chứng khoán phái sinh.
11. Hợp đồng quyền chọn là loại chứng khoán phái sinh, xác nhận quyền của người mua và nghĩa vụ của người bán để thực hiện một trong các giao dịch sau đây:
a) Mua hoặc bán số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá thực hiện đã được xác định tại thời điểm trước hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai;
b) Thanh toán khoản chênh lệch giữa giá trị tài sản cơ sở đã được xác định tại thời điểm giao kết hợp đồng và giá trị tài sản cơ sở tại thời điểm trước hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai.
12. Hợp đồng tương lai là loại chứng khoán phái sinh niêm yết, xác nhận cam kết giữa các bên để thực hiện một trong các giao dịch sau đây:
a) Mua hoặc bán số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định vào ngày đã xác định trong tương lai;
b) Thanh toán khoản chênh lệch giữa giá trị tài sản cơ sở đã được xác định tại thời điểm giao kết hợp đồng và giá trị tài sản cơ sở vào ngày đã xác định trong tương lai.
13. Hợp đồng kỳ hạn là loại chứng khoán phái sinh giao dịch thỏa thuận, xác nhận cam kết giữa các bên về việc mua hoặc bán số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định vào ngày đã xác định trong tương lai.
14. Hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán bao gồm hoạt động chào bán, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán, cung cấp dịch vụ về chứng khoán, công bố thông tin, quản trị công ty đại chúng và các hoạt động khác được quy định tại Luật này.
15. Đầu tư chứng khoán là việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
16. Nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư trên thị trường chứng khoán.
17. Nhà đầu tư chiến lược là nhà đầu tư được Đại hội đồng cổ đông lựa chọn theo các tiêu chí về năng lực tài chính, trình độ công nghệ và có cam kết hợp tác với công ty trong thời gian ít nhất 03 năm.
18. Cổ đông lớn là cổ đông sở hữu từ 5% trở lên số cổ phiếu có quyền biểu quyết của một tổ chức phát hành.
19. Chào bán chứng khoán ra công chúng là việc chào bán chứng khoán theo một trong các phương thức sau đây:
a) Chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng;
b) Chào bán cho từ 100 nhà đầu tư trở lên, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp;
c) Chào bán cho các nhà đầu tư không xác định.
20. Chào bán chứng khoán riêng lẻ là việc chào bán chứng khoán không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 19 Điều này và theo một trong các phương thức sau đây:
a) Chào bán cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp;
b) Chỉ chào bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
21. Tổ chức phát hành là tổ chức thực hiện chào bán, phát hành chứng khoán.
22. Tổ chức kiểm toán được chấp thuận là tổ chức kiểm toán độc lập thuộc danh sách các tổ chức kiểm toán được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận kiểm toán theo quy định của Luật này và pháp luật về kiểm toán độc lập.
23. Bản cáo bạch là tài liệu hoặc dữ liệu điện tử công khai những thông tin chính xác, trung thực, khách quan liên quan đến việc chào bán hoặc niêm yết chứng khoán của tổ chức phát hành.
24. Niêm yết chứng khoán là việc đưa chứng khoán có đủ điều kiện niêm yết vào giao dịch trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán niêm yết.
25. Đăng ký giao dịch là việc đưa chứng khoán vào giao dịch trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán chưa niêm yết
26. Hệ thống giao dịch chứng khoán bao gồm hệ thống giao dịch cho chứng khoán niêm yết và hệ thống giao dịch cho chứng khoán chưa niêm yết, do Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và công ty con của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam (sau đây gọi là Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và công ty con) tổ chức, vận hành.
27. Thị trường giao dịch chứng khoán là địa điểm hoặc hình thức trao đổi thông tin để tập hợp lệnh mua, bán và giao dịch chứng khoán.
28. Kinh doanh chứng khoán là việc thực hiện nghiệp vụ môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, quản lý danh mục đầu tư chứng khoán và cung cấp dịch vụ về chứng khoán theo quy định tại Điều 86 của Luật này.
29. Môi giới chứng khoán là việc làm trung gian thực hiện mua, bán chứng khoán cho khách hàng.
30. Tự doanh chứng khoán là việc công ty chứng khoán mua, bán chứng khoán cho chính mình.
31. Bảo lãnh phát hành chứng khoán là việc cam kết với tổ chức phát hành nhận mua một phần hoặc toàn bộ chứng khoán của tổ chức phát hành để bán lại hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa được phân phối hết hoặc cố gắng tối đa để phân phối số chứng khoán cần phát hành của tổ chức phát hành.
32. Tư vấn đầu tư chứng khoán là việc cung cấp cho khách hàng kết quả phân tích, báo cáo phân tích và đưa ra khuyến nghị liên quan đến việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán.
33. Đăng ký chứng khoán là việc ghi nhận thông tin về tổ chức phát hành, chứng khoán của tổ chức phát hành và người sở hữu chứng khoán.
34. Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến chứng khoán lưu ký.
35. Quản lý danh mục đầu tư chứng khoán là hoạt động quản lý theo ủy thác của từng nhà đầu tư trong việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán và các tài sản khác của nhà đầu tư.
36. Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán là hoạt động quản lý trong việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán và các tài sản khác của quỹ đầu tư chứng khoán.
37. Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích thu lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc vào các tài sản khác, kể cả bất động sản, trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hằng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ.
38. Quỹ đại chúng là quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng.
39. Quỹ mở là quỹ đại chúng mà chứng chỉ quỹ đã chào bán ra công chúng phải được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư.
40. Quỹ đóng là quỹ đại chúng mà chứng chỉ quỹ đã chào bán ra công chúng không được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư.
41. Quỹ thành viên là quỹ đầu tư chứng khoán có số thành viên tham gia góp vốn từ 02 đến 99 thành viên và chỉ bao gồm thành viên là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
42. Quỹ hoán đổi danh mục là quỹ mở hình thành từ việc tiếp nhận, hoán đổi danh mục chứng khoán cơ cấu lấy chứng chỉ quỹ. Chứng chỉ quỹ hoán đổi danh mục được niêm yết và giao dịch trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán niêm yết.
43. Quỹ đầu tư bất động sản là quỹ đầu tư chứng khoán được đầu tư chủ yếu vào bất động sản và chứng khoán của tổ chức phát hành là tổ chức kinh doanh bất động sản có doanh thu từ việc sở hữu và kinh doanh bất động sản tối thiểu là 65% tổng doanh thu tính trên báo cáo tài chính năm gần nhất.
44. Thông tin nội bộ là thông tin liên quan đến công ty đại chúng, tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch, quỹ đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán đại chúng chưa được công bố mà nếu được công bố có thể ảnh hưởng lớn đến giá chứng khoán của tổ chức này.
45. Người nội bộ là người giữ vị trí quan trọng trong bộ máy quản trị, điều hành của doanh nghiệp, quỹ đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán đại chúng, bao gồm:
a) Người nội bộ của doanh nghiệp là Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc Chủ tịch Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty, thành viên Hội đồng quản trị hoặc thành viên Hội đồng thành viên, người đại diện theo pháp luật, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó Giám đốc), Giám đốc tài chính, Kế toán trưởng và các chức danh quản lý tương đương do Đại hội đồng cổ đông bầu hoặc Hội đồng quản trị hoặc Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty bổ nhiệm; Trưởng Ban kiểm soát và thành viên Ban kiểm soát (Kiểm soát viên), thành viên Ban kiểm toán nội bộ; thư ký công ty, người phụ trách quản trị công ty, người được ủy quyền công bố thông tin;
b) Người nội bộ của quỹ đại chúng hoặc công ty đầu tư chứng khoán đại chúng là thành viên Ban đại diện quỹ đại chúng, thành viên Hội đồng quản trị công ty đầu tư chứng khoán đại chúng, người điều hành quỹ đại chúng, người điều hành công ty đầu tư chứng khoán đại chúng, người nội bộ của công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán.
46. Người có liên quan là cá nhân hoặc tổ chức có quan hệ với nhau trong các trường hợp sau đây:
a) Doanh nghiệp và người nội bộ của doanh nghiệp đó; quỹ đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán đại chúng và người nội bộ của quỹ đại chúng hoặc công ty đầu tư chứng khoán đại chúng đó;
b) Doanh nghiệp và tổ chức, cá nhân sở hữu trên 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết hoặc vốn góp của doanh nghiệp đó;
c) Tổ chức, cá nhân mà trong mối quan hệ với tổ chức, cá nhân khác trực tiếp, gián tiếp kiểm soát hoặc bị kiểm soát bởi tổ chức, cá nhân đó hoặc cùng với tổ chức, cá nhân đó chịu chung một sự kiểm soát;
d) Cá nhân và bố đẻ, mẹ đẻ, bố nuôi, mẹ nuôi, bố chồng, mẹ chồng, bố vợ, mẹ vợ, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, con dâu, con rể, anh ruột, chị ruột, em ruột, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của cá nhân đó;
đ) Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán và các quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán do công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán đó quản lý;
e) Quan hệ hợp đồng trong đó một tổ chức, cá nhân là đại diện cho tổ chức, cá nhân kia;
g) Tổ chức, cá nhân khác là người có liên quan theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
47. Người hành nghề chứng khoán là người được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp chứng chỉ hành nghề chứng khoán và làm việc tại công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán nước ngoài tại Việt Nam và chi nhánh công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam (sau đây gọi là chi nhánh công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam), công ty đầu tư chứng khoán.
48. Tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch là tổ chức có chứng khoán phát hành được niêm yết hoặc đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán.